Kant
Šta je to čisto u Kritici čistog uma
Kant
Objavljeno: 06. Novembar 2015.Kant čiste opažaje spoljašnjeg i unutrašnjeg čula (prostor i vreme), čisto "Ja mislim", kategorije razuma i transcendentalne ideje uma izjednačava sa praznim formama apriornog opažanja, suđenja i zaključivanja. Međutim, prvostepeno čisto ne može biti samo čisto po formi, nego i po sadržini. Samo čista volja može sjediniti čisto: opažanje, suđenje, zaključivanje i istovremeno čistu misao, reč, osećaj, odluku i delo. Jedna ista vlastitost nije nužna samo pojedinačnu, večnu dušu ili ličnost čoveka i države u osnovi suštinskog, praktičnog uma nego i za sve opšte i nužne saznajne forme i sadržaje pojavnog, teorijskog uma.
detaljnije
Genije, anđeo čuvar i Duh utešitelj
Kant
Objavljeno: 19. April 2015.Ako Kant već prihvata da je genius naročiti duh koji vodi i štiti, nikako ne može priroda kroz genija propisivati pravila umetnosti (koja je po njegovoj Kritici čistog uma samo transcendentalna ideja za jedinstvo pojavnog iskustva), već samo slobodan duh! Zapravo, to svođenje (nadsaznajnog, nadopažajnog) slobodnog duha koji nadahnjuje svakog uzvišenog stvaraoca (vodi svaku slobodnu dušu) na (opštu i nužnu) prirodu, koja određuje pravila umetnosti, samo je nastavak panteizma, deizma, materijalizma...
detaljnije
Kritika moći suđenja i prvo izdanje Kritike čistog uma
Kant
Objavljeno: 17. April 2015.Kantova Kritika moći suđenja samo je moguća na osnovu prvog izdanja Kritike čistog uma, gde uobrazilja nije samo treća moć uz razum i čulnost, nego najstarije sintetičko jedinstvo, koja utemeljuje i čist razum i čist opažaj. Međutim takvo rešenje ne potire samo čist razum i čist opažaj osnovi nauke, nego i čistu volju u osnovi praktično-moralne suštine! Prirodna nauka gubi oslonac matematike, politika oslonac etike, pravo oslonac moralnog zakona, a religija autoritet najviših zapovesti i sa prvostepenom uobraziljom vraća mitologiji, paganstvu...i zato se Kant takvog shvatanja uobrazilje odrekao.
Kritika moći suđenja i Kritika čistog uma
Kant
Objavljeno: 12. April 2015.Iako po Kritici čistog uma nema nikakve priroda bez transcendentalne konstitucije, Kant tvrdi da „priroda kroz genija određuje pravila umetnosti!“ Jedina pravila prirode koja su moguća po kriticizmu, su ona u transcendentalnom šematizmu između čistog razuma (kategorija) i čiste čulnosti (prostora i vremena), sa produktivnom uobraziljim za sintetičke sudove a priori prirodne nauke. I kao što slobodna volja i praktično-moralni um sa građanskim zakonima i pravom mnogo pre stoje nasuprot prirodnog zakona i prava jačeg nego što su sa njima u skladu, tako genijalni umetnik sa svojom slobodnom imaginacijom mnogo pre stoji nasuprot opštih i nužnih zakona prirode neko što je sa njima u skladu.
detaljnije
O Novaković Tomislavu
Tomislav Novaković je diplomirao filozofiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Živi i stvara u Čačku kao samostalni filozof.
Filozofija dana
Prirodna nauka koristi logiku kada opštim i nužnim zakonima objašnjava red, poredak sveta, a bilo kakav kosmički um, logos, za celovito jedinstvo materije–energije, po definiciji „objektivne“ nauke, isključuje već na početku!
Bez obzira što ne prihvata nikakav prauzrok izvan same prirode, da bi nauka uopšte bila nauka, ona neki neki jedinstveni logos mikro-makro sveta mora predočiti.
Ne radi se samo o tome da se našem objašnjavanju sveta ima pravo prigovoriti da je "antropocentrično", nego da li se bez neke (bilo kakve) jedinstvene logike za svu materiju–energiju–prostor–vreme–brzinu, sve oblike makro, mikro sveta, uopšte nešto suštinski objašnjava!
Ako čovek (bilo koji živi stvor) ima (neku) „glavu“, zašto je ne bi imala i sva mikro-makrokosmička priroda u svakom svom delu, kao stvarajuće znanje po kome svaka stvar ili biće jeste to što jeste.
Tomislav Novaković